In de afgelopen jaren waarin ik actief bezig was met cultuurverandering in diverse organisaties, heb ik geleerd dat het allemaal begint met een visie hebben op zorg. Als die visie goed in alle lagen van een organisatie is verankerd, als er commitment is van bestuur en management, is de gewenste cultuurverandering mogelijk, zo is mijn vaste overtuiging

Toekomstperspectief

Juist ook in deze tijd, na de Corona tijd, met enorme opgaves voor de boeg is het belangrijk om een visie te hebben en te behouden. Langer thuis wonen, meer digitaliseren, passende zorg, schrijnende personeelstekorten...er liggen bureaulades vol met adviezen om de problemen aan te pakken. We zullen als maatschappij keuzes moeten maken, op meerdere fronten dan alleen de zorg en dat betekent dat er nogal wat zal moeten veranderen. Zeker als we de zorg betaalbaar willen houden, de solidariteit intact willen laten én liefdevolle zorg willen geven. Preventie moet daarbij een hoofdthema worden mijn inziens. 

Complexe zorg

Verregaande extramuralisering is de trend voor de komende jaren. Dat betekent een verschuiving van zwaardere en meer complexe zorg naar de wijk. Dat is een goede ontwikkeling mits er voldoende opvang is om die complexe zorg ook te leveren. Ook voor de traditionele verpleeghuizen betekent dit een verandering van bewonersgroepen. Cliënten komen binnen met multiproblematiek waarbij tegenwoordig de gemiddelde levensverwachting vaak minder dan 1 jaar is voor mensen met dementie. Door een tekort aan hoogopgeleide professionals zal interdisciplinaire samenwerking meer dan ooit noodzakelijk zijn. In mijn optiek moet er over de grenzen van de eigen instelling écht met elkaar samengewerkt worden. In mijn optiek moet er ook meer ruimte zijn voor "anders" opgeleide professionals die juist de persoonsgerichte zorg meer vorm kunnen geven dan de regulier opgeleide zorgprofessional. 

Eigen regie

De zorg zal zo ingericht moeten worden dat de cliënt zo lang mogelijk thuis kan blijven wonen, zorg op maat kan krijgen van zorgverleners met een hoge mate van eigen regie. Kleinschaligheid waar het kan, op het gebied van woonvormen, maar ook in kleine, zelfstandig opererende buurt- of wijkteams. De inzet en toepassing van e-health, het samenwerken met informele netwerken, actieve samenwerking met mantelzorgers zijn beslist noodzakelijk om het kwaliteitsniveau van de Nederlandse zorg stabiel te houden. Ik hoop en wens dat de verschillende financieringsvormen nu eens geen barrière vormen voor optimale samenwerking.

Mensen

Er voor zorgen dat een ieder in de toekomst adequate en hoogwaardige zorg kan blijven krijgen is een enorme uitdaging. Die uitdaging zorgt ook voor grote druk. Onder druk wordt alles vloeibaar en worden cliënt en medewerker nogal eens vergeten. En dan gaat het mis. Corona heeft ons geleerd hoe belangrijk de medewerkers in de zorg zijn. Het vraagt lef van beleidsmakers en de politiek om echt te durven investeren in de zorgmedewerkers; er liggen genoeg adviezen over het "waarom en hoe". Nu alleen nog doen! Zorg gaat over mensen: voor mensen, door mensen. Laten we dat vooral niet vergeten.